Jak założyć fundację rodzinną?

22 maja 2023 roku wejdzie w życie ustawa o fundacji rodzinnej, która wprowadza ważne zmiany do polskiego porządku prawnego. Jej głównym celem jest ochrona majątku rodzinnego przedsiębiorstwa i zarządzanie nim zgodnie z wolą określoną przez fundatora w statucie. Fundacja rodzinna ma ograniczać ryzyko nieudanej sukcesji.

Szczegółowy cel fundacji rodzinnej określony będzie przez fundatora w statucie, mając na względzie, że powinna ona być tworzona w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów.

Fundatorem fundacji rodzinnej może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która złożyła oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie.

Do powstania fundacji rodzinnej wymagane jest:

1) złożenie oświadczenia o utworzeniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo w testamencie, które muszą być sporządzone w formie aktu notarialnego;

Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu powstaje „fundacja rodzinna w organizacji”, która z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych staje się fundacją rodzinną i uzyskuje osobowość prawną.

2) ustalenie statutu, który musi być sporządzony w formie aktu notarialnego;

Statut fundacji rodzinnej obligatoryjnie musi zawierać następujące elementy: nazwę fundacji rodzinnej, siedzibę, szczegółowy cel, beneficjenta lub sposób jego określenia i zakres przysługujących beneficjentowi uprawnień, zasady prowadzenia listy beneficjentów, zasady, w tym szczegółowy tryb, zrzeczenia się uprawnień przez beneficjenta, czas trwania fundacji rodzinnej, jeżeli jest oznaczony, wartość funduszu założycielskiego, zasady powoływania i odwoływania oraz uprawnienia i obowiązki członków organów fundacji rodzinnej, a także zasady reprezentacji fundacji rodzinnej przez zarząd albo przez inne organy, podmiot uprawniony do zatwierdzenia czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji, co najmniej jednego beneficjenta uprawnionego do uczestniczenia w zgromadzeniu beneficjentów, zasady zmiany statutu, przeznaczenie mienia fundacji rodzinnej po jej rozwiązaniu.

3) ustanowienie organów fundacji rodzinnej wymaganej przez ustawę lub statut;

Organami fundacji rodzinnej są: zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie beneficjentów. Do zadań zarządu należy prowadzenie spraw fundacji oraz reprezentowanie jej, realizacja celów fundacji rodzinnej określonych w statucie, podejmowanie czynności związanych z zapewnieniem płynności finansowej i wypłacalności fundacji rodzinnej, tworzenie, prowadzenie i aktualizowanie listy beneficjentów, informowanie beneficjenta o przysługującym świadczeniu, spełnianie świadczenia przysługującego beneficjentowi.

Rada nadzorcza może zostać ustanowiona przez fundatora w statucie. Ustanowienie tego organu jest obowiązkowe, gdy liczba beneficjentów przekracza dwadzieścia pięć osób. Rada nadzorcza pełni funkcje nadzorcze w stosunku do zarządu w zakresie przestrzegania prawa i postanowień zawartych w statucie.

Fundator w statucie ustanawia zgromadzenie beneficjentów, które tworzą beneficjenci, którym w statucie przyznano uprawnienie do uczestnictwa w nim.

4) wniesienie funduszu założycielskiego przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo wniesienie funduszu założycielskiego w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie;

Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, ale nie niższej niż 100.000,00 zł.

5) wpisanie do rejestru fundacji rodzinnych;

Fundacja rodzinna nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych. Rejestr fundacji rodzinnych prowadzi Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim.

Sylwia Zarzycka

radca prawny